klemens

Zacznijmy od tytułu.

Pieśni.

W oryginale: Cantos.

Tytuł z lekka archaiczny. Nie – wiersze - , nie –utwory-, ale –pieśni-. A więc pozornie neutralny, pozornie bez treści, ale jednak znaczący.

Jest pieśń nad pieśniami, śpiewał Horacy i Boska Komedia jest podzielona na pieśni. Pieśń ma  w sobie jakąś świętość, jakąś nadziemskość. Są pieśni kościelne i pieśni pokutne. Pieśń to nie piosenka.

Cała literatura, cała poezja, dramat powstały najprawdopodobniej z pieśni śpiewanych podczas obrzędów religijnych.

Dlaczego śpiew w każdej religii, w każdej liturgii jest tak ważny.

Człowiek do Boga i do ludzi o Bogu chce mówić innym językiem niż codzienny, niż potoczny. Szuka czegoś więcej niż mówienie. I zaczyna śpiewać.

Śpiew – coś więcej niż mówienie. Pieśń to coś więcej niż wiersz, coś innego niż poemat.

Syreny śpiewają pieśni, nie piosenki. Nie opowiadają baśni i nie mówią wierszy. Śpiewają. Syreny wiedzą wszystko o świecie, bogach i ludziach. Tym kuszą Odyseusza. Posłuchaj naszych pieśni, a będziesz wiedział wszystko o życiu i śmierci. Wiedza, która jest w tym śpiewie jest taka kusząca. Pieśń może być zwodnicza.

Pieśni – słowo, które ma w sobie jakieś przykurzone piękno. Pieśni nie słucha się w biegu i nie na chwilę. Trzeba usiąść, trzeba się wyłączyć, trzeba poświęcić uwagę.

Śpiewano pieśni o żyjących i umarłych bohaterach, o bitwach, o czynach dobrych i złowrogich. Śpiewano pieśni, które przechodziły z pokoleń na pokolenia. Pieśń ma w sobie coś trwałego, coś ponad czasem. Pieśń ma w sobie jakąś odwieczność, coś co jest stare jak świat i starsze niż jakikolwiek inny rodzaj sztuki.

Tytuł „Pieśni” był przeciw modom, przeciw rzeczom chwilowym, był ciągłością, spojrzeniem wstecz, za siebie, w dół i w górę, do korzeni i w korony. Nie zachęcał spragnionych szybkich wrażeń i mocnej literatury, zniechęcał. Bardzo precyzyjnie oddzielał sobie publiczność. Pieśni są dla tych, którzy po nie sięgną i którzy zechcą ich słuchać w skupieniu. Nie narzucają się, przeciwnie.